Çocuklar Neden Geç Konuşur?

Anne ve babalar için çocuk sahibi olmanın en güzel ve özel taraflarından biri de onların konuşmaya başlaması ve ilk kelimelerini söylemesidir. İlk olarak anne mi baba mı diyecek diye iddialara bile girilir.

Konuşması bu kadar sabırsızlıkla beklenen çocuğun bir türlü konuşmamamsı ise anne baba için kaygı verici bir durumdur. Günümüzde oldukça sık rastlar olduğumuz bu durum “Gecikmiş Konuşma” olarak adlandırılmaktadır.

Bazı çocuklar yaşıtlarına kıyasla daha geç konuşmaya başlayabiliyor. Bu, her zaman konuşma bozukluğu sorunu veya ciddi bir sorun olduğu anlamına gelmiyor. Ancak, onu iyi gözlemlemeli ve ciddi sorun olasılığını düşündüren durum fark edildiğinde de hemen bir uzmana başvurulmalı

Gecikmiş konuşma probleminin bazı sebepleri vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz.

• Çocukta var olan bir gelişim problemi ( otizm, öğrenme güçlüğü vb)
• Genetik yatkınlık
• İşitme problemi
• Görme problemi
• Uyaran eksikliği
• İletişim azlığı
• Fazla televizyon izleme (özellikle klipler ve reklamlar)
• Epilepsi gibi nörolojik hastalıklar
• Sık sık havale geçirme

Konuşma gecikmesi olan çocuklarda eğer eşlik eden başka bulgular da varsa o zaman farklı bir gelişimsel problemden söz edilebilir. Bu bulgular şunlar olabilir:

• Konuşma problemine ek olarak öğrenme problemi de varsa
• Anlaşılmaz sesler çıkarıyorsa
• Çevresine karşı isteksiz ve ilgisizse
• Yeni ortam ve durumlara uyum sağlamakta güçlük çekiyorsa
• Yalnız kalmayı tercih ediyorsa
• İsteklerini öfkeli davranışlarla anlatmaya çalışıyorsa
• Göz kontağı kurmuyorsa
• İsmi ile seslenildiğinde tepki vermiyorsa bu çocukta sadece gecikmiş konuşma problemi değil, gelişimsel bir sorun da olduğu düşünülebilir

Böyle bir durumda bir uzman desteği alınıp çocuğun gelişimsel taraması yapılmalı, gerek görülürse özel eğitim ya da konuşma terapisi süreci başlatılmalı. Her konuda olduğu gibi bu konuda da erken tanı ve erken müdahale çok önemlidir.

Anne Babalara Öneriler

• Çocuğunuza sevgi ve ilgi gösterin, sık sık konuşun onunla.
• Ona hitap ederken tane tane ve anlaşılır konuşun.
• Ona sık sık soru sorup konuşması için fırsat yaratın
• Çocuğunuz bazı sözcükleri akıcı söyleyemediğinde sabırlı davranın, onu zorlamayın
• Daha ilk hece ve sesleri çıkartmaya başladığında, söylediği sesleri ona tekrarlatın.
• Onu mümkün olduğunca çok sosyal ortamlara sokun, fazla kendi başına kalmasına izin vermeyin.
• Mümkün olduğunca yaşıtlarıyla oyun oynamasını sağlayın.
• Kreş yaşantısı onun için çok faydalı olacaktır.
• Bir nesneyi eline aldığında, baktığında onunla ilgili ona bir şeyler anlatın.
• Nasıl olsa konuşur deyip 4-5 yaşına kadar beklemeyin
• Özellikle 0-3 yaş döneminde mümkün olduğunca televizyon izletmeyin. Eğer bebek ya da çocuk kanalı izliyorsa, gördükleri hakkında açıklama yapın.
• Görüntü geçişinin çok fazla olduğu klip yayını yapan kanalları izletmeyin
• Onun işaretle gösterip de istediklerini hemen yerine getirmek yerine konuşarak yönlendirin, anlatmasını sağlayın.
• Ona kitap okuyun, masal anlatın,şarkı söyleyin.
• Size bir şey söylediğinde karşılık verin.
• Onunla yaratıcı oyunlar oynayın.