Çocukluk Dönemi Korkuları

Korku nedir?

Korku, yaşamın olağan ve doğal bir parçası, kızgınlık, sevinç ya da üzüntü gibi bir duygudur. Korku insanların görünen ve görünmeyen tehlikeler karşısında gösterdikleri en doğal tepkidir. Aslında her korku kendimizi savunmamızı sağlayan bir mekanizmadır ve anlamı vardır. Bulunduğumuz duruma uygun tepki vermemizi, bizi tehdit edici bir durum karşısında kendimizi korumamızı sağlar. Yaşamımızın belirli dönemlerinde ortaya çıkar ve gelişir.

Çocuklarda korku nasıl gelişir?

Aslında çocuklar korku kavramını büyüdükçe biz yetişkinlerden öğrenirler. Onlara yaptığımız uyarılar ile, panik olduğumuz durumlar ile onlara birilerinden ya da bir şeylerden korkmaları gerektiğini biz öğretiriz. Hatta yemek yemediği, uyumadığı zaman doktora götürüp iğne vurmakla korkuturuz, sonra gerçekten hastalanıp da doktora gitmesi gerektiğinde “Bu çocuk neden doktordan korkuyor” diye düşünürüz.

Çocuklar kaç yaşında nelerden korkar?

Çocuklar 9 aylıkken yabancılardan korkmaya ve asıl bakımı sağlayan kişiden ayrılma korkusu yaşamaya başlarlar.

Yürümeye başlamaları ile birlikte Hayvanlardan, sudan, karanlıktan, hayalet gibi doğaüstü varlıklardan korkmaya başlarlar.

İki-üç yaş çocukları yüksek seslerden, elektrik süpürgesinden, gök gürültüsünden korkabilirler.

Üç-dört yaşlarında bunlara karanlık, dilenci, hırsız, polis v.b. korkular eklenir. Bu yaşlarda anne babadan ayrılmak da korku yaratır, çocuğun panik olmasına neden olabilir. Kreşe başlamaları ile birlikte okul korkusu da eklenir buna.

Dört yaşından sonra çocukların korkularında azalma ve somutlaşma görülür. Çocuk köpekten, düşüp yaralanmaktan korkabilir. Altı yaşında çocuğun korkularında artma görülür. Hayalet, cadı, yangın, hırsız v.b. Karyolanın altında biri var diyerek odalarında yatmak istemeyebilirler. İzledikleri filmlerin çok etkisinde kalırlar.

Altı yaşından sonra genellikle korkularda azalma görülür.

Çocukların korkusu ne zaman patalojik bir hal alır?

Çocuk korkarken bir yandan da boncuk boncuk terliyorsa, kalp atışları artıyorsa, vücudunda titreme oluyorsa, mide bulantısı ve hatta kusma meydana geliyorsa korku artık patalojik bir hal almış demektir. Bu durumda çocuk psikiyatrından destek almakta fayda vardır. Gerek görülürse korku ve kaygı azaltıcı bir ilaç tedavisi de uygulanabilir.

Anne babanın korkusu çocuğa geçer mi?

Korkular anne baba gibi çocuğun çevresindeki kişiler tarafından farkında olmadan çocuğa öğretilebilir. Yani çocuk anne babanın korkusunu içselleştirerek bir korku geliştirebilir. Sokakta köpek gören annenin çocuğuna sıkı sıkı sarılması onu o ortamdan uzaklaştırması, köpek sesi duyduğunda tedirgin olması çocuk tarafından algılanacaktır. Ve böylece annenin kaygısı çocuğa geçecektir.

Çocuklarda Korkunun oluşması konusunda anne babaların da hataları var mı?

Her çocuk karanlıktan, gök gürültüsünden ya da başka bir şeyden korkar. Önemli olan ailelerin bu duyguyu yaşayan çocuklarına nasıl davranmaları gerektiğini bilmeleridir. Yoksa korku, gelecekte çocuğunuzun kabusu olabilir. Bu nedenle anne ve babaların söyledikleri sözlere, çocuklarına karşı olan tutum ve davranışlarına son derece dikkat etmesi gerekiyor.

Örneğin şu cümleleri kullanmak çocukların korkularının derinleşmesine neden oluyor:

“Ben senin annen değilim, senin artık annen yok”. “Böyle davranırsan seni başkalarına veririm” gibi yaklaşımlar çocukta reddedilme ve aileden ayrılma korkularını artıracaktır. Diğer taraftan hayvanları tanıtırken de anlattıklarınız çok önemli: “Köpek ısırır aman uzak dur.”

“Karanlıkta öcüler gelir”diyerek çocuğu kaçırırmış gibi korkular kötü niyetle anlatılmasa bile çocuklar için önemli endişe kaynakları olabilmektedir.

Anne babalara öneriler nelerdir?

• Çocuklarınızın korkularını önemseyin
• “Korkacak bir şey yok, sen abi/abla oldun” gibi ifadeler onların korkularını azaltmaz aksine hem korkmaya devam ederler hem de korkularını önemsemedikleri için bir taraftan anne babaya öfke duyarlar.
• Onları başkaları ile kıyaslamayın
• Başkalarının yanında korkularından bahsedip onları küçük düşürmeyin
• Empatik yaklaşmaya çalışın. “Ben de senin yaşındayken korkuyordum” gibi ifadeler çocukları rahatlatır.
• Onlara konuşma duygu ve düşüncelerini ifade etme fırsatı verin. Duygu ve düşünceleri ile alay etmeyin.
• “Biz her zaman yanındayız” cümlesi çok önemli bir cümledir, güven duygularını sağlamlaştırın.
• Korkusunu yenmesi ve onunla baş etmesi için ona zaman tanıyın.
• Korku filmleri izletmeyin
• İzlediği çizgi filmlerde korku öğeleri olmamasına dikkat edin.