Ergoterapi Nedir?
Ergoterapi anlamlı ve amaçlı aktivitelerle sağlığı ve refahı geliştiren kişi merkezli bir sağlık mesleğidir. Ergoterapinin temel amacı kişilerin günlük yaşam aktivitelerine katılımını sağlamaktır.
Ergoterapistler kişi ve toplulukların istedikleri, ihtiyaç duydukları veya kendilerinden beklenen aktiviteleri yapabilme becerilerini geliştirerek veya aktiviteyi ya da çevreyi kişilerin katılımını daha iyi sağlayabilecek şekilde düzenleyerek bu amaca ulaşırlar.
Ergoterapistler, herhangi bir sağlık problemi nedeniyle vücut yapı ve işlevlerinde bozukluğu olan veya yer aldığı sosyal ya da kültürel azınlık grup nedeniyle toplumdan dışlanmış veya katılımı kısıtlanmış tüm kişilerle çalışır.
Ergoterapistler, aktiviteleri bireye göre adapte eder ve çevresel faktörleri düzenleyerek kişilerin yeterliğini artırmaya odaklanır.
Ergoterapistler bire bir kişilerle, gruplarla veya topluluklarla iş birliği içinde çalışmak için gerekli bilgi, beceri ve davranışlarla donatılan tıbbi, sosyal, davranışsal, psikolojik, psikososyal ve ergoterapi bilimi alanında geniş eğitime sahiptir.
Ergoterapi Yaklaşım Örnekleri
Yaralanma veya hastalık nedeniyle bazı işlevlerini kaybetmiş kişilerin, günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlıklarını artırmak için giyinme, kendine bakım, mobilite ve yemek yeme gibi becerileri mevcut kapasite ile yapılabilmesine yardımcı özel yöntemlerin öğretilmesi (örneğin yataktan tekerlekli sandalyeye geçiş için yöntemler, tek el yöntemi ile aktivite eğitimi vb.)
Aynı amaçla kendine yardım araçları ve bu araçların kullanımının eğitiminin yapılması (örneğin kavraması olmayan kişiler için sapları değiştirilmiş çatal bıçak, gövde dengesi ve uzanma becerisi olmayan bir kişi için uzun saplı tutacak, tekerlekli sandalye ve araba uyarlamaları vb.)
Çalışma kapasitesini geliştirici iş uyarlama programları ve özürlü kişilerin mesleki rehabilitasyon çalışmaları ve iş koçluğu programları
Koruyucu ve erken müdahale programları ile toplum sağlığının gelişmesi ve yaşam kalitesi programları (İş yerlerinde bel ve boyun sağlığını ve meslek yaralanmalarını önleyici doğru duruş hareket alışkanlıkları, aktivite ve dinlenme prensiplerinin öğretilmesi, stres kontrol programları ve gevşeme eğitimlerinin verilmesi, okul programlarının uygulanması)
Ev rehabilitasyonu ve ev düzenlemeleri (örneğin, yaşlılar ve engelliler için evde düşmeyi önleyici, emniyetli ve bağımsız yaşamı kolaylaştırıcı eşyaların yeniden yerleşimi, banyo, tuvalet ve diğer odalarda tutunma barlarının yerleştirilmesi, tekerlekli sandalye kullananlar için rampaların ve diğer mimari düzenlemelerin yapılması)
Görme engelliler ve az görenler için bağımsızlığı sağlayıcı özel ergoterapi eğitimlerinin verilmesi ve çevresel düzenlemelerin yapılması.
Otizm, Serebral palsi, kas hastalıkları, inme, zihinsel gerilik, ortopedik yaralanmalar gibi çeşitli bozukluklarda, fonksiyonel aktivite eğitimi ve duyu bütünlüğü tedavisi ile fonksiyonel gelişim ve toplumsal katılımın artırılması
Nörolojik bozukluklarda bilişsel ve fiziksel fonksiyonlar için özel tedavi yaklaşımlarının uygulanması
Psikiyatrik bozukluklarda günlük yaşam aktivitelerinde bağımsızlığı geliştirici, toplumsal katılımı sağlayıcı iş ve uğraşı aktiviteleri
Romatizmal hastalıklarda eklem koruma eğitimleri; ev, iş ve sosyal yaşamda ergonomik düzenlemeleri ve bağımsız hareket tekniklerinin öğretilmesi
Engelli, yaşlı ve diğer toplum dışına itilmiş kişiler ve gruplar için aktivite eğitim modellerinin kullanımı (örneğin Kanada aktivite performans modeli, MOHO, PEO ve KAVA RİVER modelleri vb.)
Pediatride Ergoterapi
Pediatrik ergoterapi kapsamında, serebral palsi, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, mental motor retardasyon, yazı yazma ve ince motor beceri sorunları, down sendromu, çeşitli genetik bozukluklar, gelişimsel koordinasyon bozuklukları, tendon ve sinir yaralanmaları gibi ortopedik problemleri içeren nörogelişimsel problemi olan tüm çocuklar standardize testlerle değerlendirilmekte, ev programı verilerek belirli aralıklarla takip edilmekte veya çocuğun durumuna göre haftalık seanslarla ergoterapi programına alınmaktadır.
Pediatri ergoterapi her çocuğa özel; kişi merkezli yaklaşımla uygulanmaktadır:
- Çocuklarda normal gelişimi engelleyebilecek duyusal, algısal, motor, bilişsel, psikolojik ve psikososyal faktörler standardize testler ile değerlendirilir. Duyu bütünleme eğitimi, postür, denge, ince motor beceriler, günlük yaşam becerileri ile görsel motor kontrol, görsel uzaysal algılama, dikkat, oryantasyon, planlama ve yazı yazma eğitimi gibi akademik becerileri de içeren kognitif algısal becerilerin kazandırılması veya geliştirilmesi ile toplumsal entegrasyonları sağlanmaktadır.
- Çocuğun kendine bakım, okul, oyun ve serbest zaman aktivitelerine yönelik günlük yaşam becerileri geliştirilerek toplumsal rolünü yerine getirmesi hedeflenmektedir.
- Yardımcı teknolojik araçların kullanımına yönelik değerlendirme yapılarak fonksiyonu artırıcı yardımcı araç önerilmekte ve kullanımı konusunda eğitim verilmektedir.
- Çocuğun okul ortamı, oyun ve etkileşimde olduğu tüm ortamlarda toplumsal katılımını sağlamak ve artırmak için fiziksel, çevresel, sosyal, kültürel ve kurumsal faktörler değerlendirilerek müdahale programı uygulanmaktadır.
